جلد ۱، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۸۲ )
چکیده
تعدادی از ورتی سولهای۱ استان فارس واقع درمحدوده جغرافیایی۵۴ درجه تا ۵۴ درجه و۲۶ دقیقه شرقی و ۲۷ درجه و ۴۹ دقیقه تا ۲۹ درجه و ۱۴ دقیقه شمالی از نظرکانی‌شناسی و تعیین برخی شاخص‌های فیزیکی مورد بررسی قرار گرفتند. این خاکها دارای تمامی مشخصات رده ورتی‌سول از قبیل درصد رس، وجود اسلیکن‌ساید۲ و ساختمان گوه‌ای تا عمق۱۰۰ سانتی‌متری و درز و شکاف‌های عریض و عمیقی‌هستند که در طول سال بازو بسته می‌شوند. علاوه براین، انقباض و انبساط کافی بروزمی‌دهند (۰۷/۰COLE >). ولی بر خلاف تصور عمومی که کانیهای رسی غالب، دراین خاکها را کانیهای گروه اسمکتایت۳ در نظر می‌گیرند، در خاک‌های بررسی شده این موضوع صادق نیست. با توجه به مقادیر زیاد رس و پایین بودن CEC رس (۴۶/۲۵ تا ۵۶/۴۴ سانتی‌مول بار برکیلوگرم) و مطالعات XRD وSEM انجام شده ، وجود مقادیر قابل توجه کانیهای ورمی‌کولایت۴ و اسمکتایت غیر محتمل است و کانیهای عمده آنها شامل کلرایت۵ (با درجه تبلور خوب تا اندک) و پالی گورسکایت۶ و ایلایت۷ و مقادیر مختصری کائولینایت۸ و کانیهای قابل انبساط است. تعیین حدود آتربرگ (حدسیلان و حد خمیری) در این خاکها ومقایسه آن با اعداد به دست آمده برای انواع رس‌ها نیز مؤید عدم غالبیت مونتموریلونایت۹ است و وجود مقادیر قابل توجه کلرایت در این خاکها را تأیید می‌کند.
